بینش و روش در تاریخنگاری یعقوبی
کد مقاله : 1045-CNF
نویسندگان
رضا معینی رودبالی *1، شمس الدین امرایی2
1استادیار گروه آموزش الهیات و معارف اسلامیِ دانشگاه فرهنگیان
2عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
چکیده مقاله
تاریخ یعقوبی اثر عالمانه ابن واضح احمد بن ابی یعقوب، ملقب به یعقوبی در قرن سوم هجری با وجود موقعیت مهم زمانی و همچنین مستندات مکرر مورخان در ادوار بعدی همچنان می تواند به عنوان یک منبع تاریخ عمومی مورد توجه قرار گیرد. در این جستار با روش تحلیلی- توصیفی ویژگیهای معرفت تاریخی یعقوبی در این اثر مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که یعقوبی، به عنوان یک دانشمند، نخستین مورّخ مسلمان است که با در پیش گرفتن روش معاینه و مشاهده، به تألیف آثار جغرافیایی و تاریخی دست زده و در صدد تلفیق این دو دانش برآمده و کوشیده است که میان زمان و مکان، پیوند عمیقی به لحاظ روش شناسی برقرار کند. یعقوبی در دانش تاریخ نوآور و خلّاق بود. وی به جای نگارش تاریخ بر محور سال نگاری، به فصل‌بندی تاریخ بر حول موضوعات و مقولات روی آورد. وی برخلاف تصوّراتی که تاریخ را به صورت یک مقوله‌ی طولی و با بیان زمان نگارانه و سال نگارانه دنبال می‌کرد، دوران خلافت خلفاء، جنگ‌ها و رویدادها را محور و عنوان تاریخ نگاری خویش قرار داد؛ ولی در عین حال، در هر دوره کوشیده است به گونه‌ای رعایت توالی و ترتیب اتّفاقات را در بستر زمان نیز دنبال کند. طرح مباحث علمی و رویکرد فرهنگی و فلسفی به تاریخ، ذکر روایت های تاریخی مربوط به شیعیان و رویکرد اجتماعی به تاریخ از دیگر ویژگیهای تاریخنگاری یعقوبی می باشد
کلیدواژه ها
تاریخ، تاریخ‌ نگاری،یعقوبی، بینش، روش
وضعیت: پذیرفته شده