جستاری در انگیزه های حمله و سکونت اعراب در ایران (ابتدای فتوح تا اوائل عصر عباسی)
کد مقاله : 1133-CNF
نویسندگان
شهرام رهنما *1، مسعود بهرامیان2
1عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان
2استاد تاریخ مدعو دانشگاههای تهران
چکیده مقاله
سرزمین ایران همواره در طول تاریخ، مهاجرت‌ها و برخوردهای گوناگونی با اقوام همسایه به خود دیده است. اعراب از جمله اقوامی بوده‌اند که مهاجرت آن‌ها به ویژه بعد از شکست ساسانیان در نبرد نهاوند در سال (21 ق) باعث تغییرات مهمی در ساختار سیاسی، اجتماعی و عقیدتی ایران گردید. پژوهش حاضر بر آن است تا با روشی توصیفی – تحلیلی به نحوه آشنایی ایرانیان با اعراب و چرایی و چگونگی سکونت آنان در ایران بپردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد با ظهور اسلام، موج جدید مهاجرت‌های اعراب به ایران با انگیزه‌های دینی، اقتصادی، اقلیمی و سیاسی نسبت به قبل افزایش یافت. آنان محل سکونت خود را نزدیکی به دارالحرب برای ادامه فتوحات و سرکوبی شورش ها، کنترل جادهای بازرگانی و حاصلخیزی زمین انتخاب می‌کردند. بر اساس گزارش منابع، حضور اعراب در شهرهای ایران، دائمی، زنجیره‌ای و مرحله ای بوده است. یعنی ابتدا از عربستان به بصره و کوفه و سپس از این دو شهر وارد شهرهای دیگر ایران شده‌اند. همچنین مهاجرت‌ها سلسله وار تا دوره عباسیان ادامه داشته است و نکته پایانی اینکه بسیاری از مهاجران به طور دائم در ایران سکونت گزیده اند .
کلیدواژه ها
ایران، حمله عرب، مهاجرت اعراب، اسکان
وضعیت: پذیرفته شده